Bugüne kadar gördüğün en kötü diş ağrısını mı yaşıyorsun? Diş etinde şişlik var ve dokunduğunda ağrıyor mu? Uyuyamıyor, hatta ayakta bile duramıyor musun? Ağrı kesici aldın ama o da mı çare olmuyor? Saatler boyunca acı çekiyor, yemek yiyemiyor ve düşünme güçlüğü mü yaşıyorsun?
Tüm bu semptomlar diş ağrısını işaret ediyor. Apse olmuş bir dişin sadece ağrılı olabileceği yorumunu yapmak, biraz küçümseyici bir tutum olabilir. Tedavi edilmeyen diş apseleri acı verici olabilir ve muhtemelen hissettiğiniz en kötü ağrı olabilir.
Biraz da rahatlatıcı bir yorumda bulunalım: Apseli diş ağrılarının çoğu, şu anda çektiğiniz acıdan çok daha kısa bir sürede ve ufak bir işlem ile giderilebilir.
Aslında, apseli bir dişi tedavi etmenin en acı veren kısmı diş hekiminize gitmeniz olacak. Ancak diş hekiminiz, ağrıdan kurtulmak ve buna neden olan enfeksiyondan kurtulmak için tam olarak ihtiyacınız olan yerdir. Diş hekiminize hızlıca randevu alırken, apseli bir dişin ne olduğu, neden olduğu ve nasıl tedavi edildiği hakkında konuşalım, böylece randevunuzda ne bekleyeceğinizi bilmiş olacaksınız.
Diş apsesi nedir?
Diş apsesi, diş içindeki bir enfeksiyondur. Apse ağrısı sizi aniden vurabilir. Ani acının birden nereden çıktığını düşünsek de diş apsesi muhtemelen yıllardır içten içe dişinizde oluşmaktadır.
Diş Apsesi ile Diş Eti Apsesi Arasındaki Fark Nedir?
İki tip apse vardır: Diş apsesi ve periodontal (diş eti apsesi).
- Diş apsesi : Bu, apsenin diş içinde ve kök ucuna yansıyarak meydana geldiği zamandır.
- Diş eti apsesi (periodontal): Bu, apsenin diş ve diş eti arasında oluşmasıdır. Özellikle diş eti iltihabı veya şiddetli diş eti hastalığı olanlarda, diş eti ve diş arasında yiyecek sıkışabilir; Daha sonra bakteri istilası enfeksiyona yol açar.
Apseli bir dişim olup olmadığını nasıl anlarım?
Ağrı. Apseli bir dişiniz olup olmadığından emin değil misiniz? Gerçekten bir apse varsa, dişinizde ne olduğunu daha anlamadan bunu bilmiş olacaksınız çünkü yaşayacağınız ağrı o derece yoğun olacak. Apse ağrısı, yavaş yavaş oluşan ama oluştuktan sonra büyük bir hızla yükselen bir ağrıdır.
Apseli bir dişin en önemli semptomu görmezden gelemeyeceğiniz ağrıdır. Acı sinir bozucu, ancak tolere edilebilir bir zonklamadan, sizi dizleriniz üzerine çöktürebilecek, acil servise götürebilecek veya her ikisini aynı anda yaşatabilecek ağrıya kadar dönüşebilir.
Bu ağrıya ayrıca aşağıdakiler gibi bir veya birkaç başka semptom eşlik edebilir:
- Soğuğa veya sıcağa duyarlılık
- Genel halsizlik
- Şişmiş üst veya alt çene
- Boyunda veya çenenizin altında şişmiş lenf bezleri
- Ateş
- Ağız kokusu
- Acı tadı (genellikle tuzlu olarak tanımlanır)
- Diş etinde bazen akıntılı bir yara
- Ağrılı çiğneme veya ısırma
- Etkilenen dişinizin çevresindeki kemikte ağrı
Diş Apsesinin Oluşma Sebepleri Nelerdir?
Diş apsesine yol açabilecek iki temel neden vardır. İlk (ve en yaygın) neden şiddetli diş çürümesidir. Bu diş çürüğü en çok, yüksek şekerli, işlenmiş gıdalar ve rafine karbonhidratlardan oluşan kötü beslenme alışkanlıkları ile ilgilidir.
Diş apsesinin ikinci nedeni dişe verilen fiziksel travmadır. Dişiniz bir darbe sonucu kırılmış veya ufalanmışsa, enfeksiyonlara karşı savunmasız kalır.
Dişlerinizdeki tedavi edilmemiş bir çürük, kırık veya çatlak, bakterilerin dişinizin ortasındaki diş özünüze (pulpaya) girmesi için “kapıyı açabilir”. Diş özü (pulpa), kan damarları ve sinirler gibi dişinizin “yaşamı” için hayati öneme sahip olan her şeyi içerir.
Bakteriler dişin içine girdiğinde, şişlik, iltihaplanma ve irin oluşmasına neden olur. Bu sonuçta baskının artmasına neden olur, bu yüzden zonklama veya keskin ağrı hissedersiniz. Apse drene edildiğinde, ağrı hemen hemen kaybolur. Bununla birlikte, ağrının kesilmesi, apsenin temizlendiği ve kurtulduğunuz anlamına gelmez. Enfeksiyon hala oradadır ve tedavi edilmesi gerekir.
Diş Apsesi Nasıl Tedavi Edilir?
Diş enfeksiyonunuzu tedavi ettirmek için diş hekiminize giderken sizi neyin beklediğinden emin değil misiniz?
İlk olarak, diş hekiminiz dişinizi fiziksel olarak muayene edecektir. Apseli dişlere genellikle kırmızı, şiş diş etleri eşlik eder. Ayrıca, sizi rahatsız eden dişi nazikçe inceleyecektir. Hafif bir ağrı hissedeceksiniz, ancak iyi haber şu ki acınız bitmek üzere.
Diş hekiminiz tipik olarak, diş kökünün ucundaki kemik kaybını kontrol etmek için apseyi çevreleyen kemiğin röntgenini çekecek – bu aslında bir apsenizin olduğunu ve buna neden olan ağrıyı kanıtlayacak belgedir.
Diş hekiminizin diş apsesini tedavi etmedeki asıl amacı enfeksiyondan kurtulmak için dişinize kanal tedavisi yapılmasını önerebilir ya da dişin çekilmesini de tavsiye edebilir
Diş hekiminiz muhtemelen enfeksiyonu yok etmek için antibiyotik önerecektir. Ağrılarla mücadele etmek için diş hekiminiz bir ağrı kesici verecektir. Özellikle akut ağrı için, diş hekiminiz reçetenize daha güçlü bir ağrı kesici yazabilir.
Potansiyel Tedaviler
Kanal Tedavisi: Diş hekiminiz dişinizi kanal tedavisi ile kurtarmaya çalışacaktır. Bu tedavi sırasında dişinizin kök kanalı temizlenir ve dezenfekte edilir. Diş hekiminiz kök kanallarını kapatacak ve dişinizi bir kuronla “kaplayacak”.
Diş Çekimi: Diş kanalınızın restorasyonunun veya dişinizi kullanmanızın mümkün olmaması durumunda kanal tedavisi önerilmemektedir. Bu durumda diş çekimi yapılmalıdır. Kanal tedavisi yapılsa da iyileleşemeyecek durumda olan dişler vardır, bu durumda kendisine ve bulunduğu çevreye zarar vermemeleri için bu dişleri çekmek ve ağız ortamından uzaklaştırmak daha doğrudur.
Geçmesini Bekleyebilir Miyim?
Muhtemelen, diş hekimine gitmeniz gerekmediği veya acının azalıp gitmesini bekleyebileceğiniz konularında kendinizi ikna etmeye çalışıyorsunuz.
Yapmak isteyeceğiniz en son şey beklemek olmalıdır. Diş apsenizle ilişkili ağrı durabilir, çünkü dişinizin kökündeki dişözünüz öldü. Fakat bu enfeksiyonu durdurmaz. Ağrı olmasa bile, enfeksiyon yayılmaya devam edecektir. Sonrasında, çevresindeki dokuyu yok edecek ve daha büyük sorunlara yol açacaktır.
Bu nedenle, apseli bir diş enfeksiyonundan şüpheleniyorsanız, henüz fazla acı çekmiyor olsanız bile, diş hekiminizi ziyaret etmeniz hala çok önemlidir. Apseler kendi başlarına yok olmazlar. Bu enfeksiyon yayılmaya devam edebilir; sonunda diğer dişlerinize zarar verebilir veya daha kötü sonuçlar doğurabilir.
Apseli Bir Diş İçin Evde Uygulayabileceğimiz Bir Çözüm Var mı?
Diş apseleri evde tedavi edilemez. Her ne kadar evinizde bulunan bazı ilaçlar ağrıyı geçici olarak hafifletmeye yardımcı olsa da enfeksiyondan kurtulmak için uygun diş tedavisi almanız gerekecektir.
Bu tip durumlarda kafanıza göre de antibiyotik almanızı önermiyorum, anlık olarak çözüm olsa da kaynağını kesmeden başvurduğunuz bu yöntem sorununuzun daha büyüyerek karşınıza çıkmasına ve ağzınızdaki bakterileri, mikrobun daha direnç kazanarak süreci zorlaştırmasına yol açar. Mutlaka doktorunuza danışarak antibiyotik alın diş apsesinde.
Diş hekimi randevunuza kadar, geçici bir rahatlama için evinizde bulunan ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Ancak diş hekiminiz tarafından yönlendirilmedikçe günlük miktarı aşmayın.
Başınızı yüksekte tutarak acının baskısını azaltabilir; daha rahat uyumanızı sağlayabilirsiniz. Kafanızı uygun bir yastık ile yüksekte tutmanızı şiddetle tavsiye ederim.
Diş Apsesini Tedavi Ettirmezsem Ne Olur?
Ağrınız azalsa bile, diş apsesini kontrol ettirmek için her zaman bir diş hekimine görünmelisiniz.
İhmal edildiğinde, diş apseleri çok kötü sonuçlara yol açabilir. Siz hissetmeseniz bile, enfeksiyon hala orada ve vücudunuzun geri kalanına hızla yayılma riski taşımaktadır. Nadir fakat ciddi bir diş apsesi komplikasyonu olan Sepsis (Kan zehirlenmesi), diş enfeksiyonunuzu tedavi ettirmediğinizde hayatınızı tehdit edebilecek bir enfeksiyondur. Hayatınızı riske atmayın! Maalesef bu durumdan dolayı hem dünyada hem de ülkemizde diş apsesinden insanlar hala ölebiliyor. Apse varsa ve sonrasında antibiyotik kullanmak çözüm olur gibi düşünülse de , süreç her zaman böyle işlemeyebilir. Antibiyotik kullanımı için geç kalınmış olabilir bu da
Diş Apsesini Nasıl Önlerim?
Diş apsesine karşı en iyi korunma, iyi ağız hijyeni ile birlikte, beslenmedir.
- Çürük önleyici bir beslenme: İyi beslenme, işlenmiş gıdaları ve rafine edilmiş karbonhidratları en aza indirgeyen veya ortadan kaldıran bir beslenme anlamına gelir. Uzman bir diş ipi ve fırçalayıcısı olsanız bile, beslenmeniz sizi çürüklere (ve diş apselerine) eğilimli yapabilir! Unutmayın, önce beslenme ve ikinci olarak oral hijyen.
- Doğru teknik ile diş bakımı: İyi bir ağız hijyeni için, diş ipi ve fırçalama şeklinizi en son ne zaman kontrol ettiniz? Her ikisi için de uygun bir teknik kullandığınızdan emin olun.
- Diş travmasını önleme: “Diş travması” ile ne kastediyorum? Diş travması, dişinize darbe almanız sonucunda oluşur – bisikletten düşme, yüzüne vurma vb. Egzersiz sırasında ağız koruyucu giyin, çiğnemek dışında dişlerinizle hiçbir şey yapmayın (asla ambalajı dişlerinizle açmaya çalışmayın!) ve yüzünüze darbe alabileceğiniz durumlardan kaçınmaya çalışın (konserler, vs).
- Düzenli muayeneler: Diş hekiminiz, kendinizin göremeyeceği uyarı işaretlerini fark edebilir – bu nedenle düzenli muayeneler ve diş temizliği için düzenli olarak diş hekiminizi gördüğünüzden emin olun.
Son söz
Ağızdaki ağrı her zaman bir sorunu gösterir – ve bu sorunlar kendi başlarına yok olmaz. Neyse ki, bu oldukça kolay bir şekilde çözülebilecek bir problemdir.
Diş apsesinden şüpheleniyorsanız, beklemeyin; hemen profesyonel bir yardım isteyin. Diş hekiminiz probleminizi ne kadar erken ve hızlı çözerse, günlük hayatınıza o kadar erken geri dönebilirsiniz.
Diş apsesi olduğunu düşündüğünüz, doktorunuzun gözünden kaçtığını düşündüğünüz bir konu için tekrar danışabilirsiniz, kendi başınıza antibiyotik kullanmak bazen çözüm olmaz, süreci zorlaştırır, mesela kronik apikal enfeksiyonlarda antibiyotik kullanmak kanal tedavisin kalitesini düşürebilir. Doktorunuza danışmak onun önerisiyle ilaç kullanmak ya da kesin bir durum yoksa bile yine dişinizin durumuna göre koruyucu bir antibiyotik kullanımı da doktorunuzun gözetiminde olmalıdır.
Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir:
Pingback:Antibiyotikler ve Diş Enfeksiyonları Hakkında Bilinmesi Gerekenler - Onur Öztürk
Pingback:Çürük Dişlerinizi İhmal Etmeyin! Çürük Dişlerin Neden Olabileceği Sorunlar - Onur Öztürk