Bildiğiniz gibi, piyasada farklı amaçlara yönelik olarak üretilmiş çok sayıda diş macunu çeşidi mevcuttur. Sigara içenler için formüle edilmiş; ferahlık sağlamaya ve dişlerdeki lekelerin temizlenmesine odaklanan diş macunları, beyazlatan ve diş minesini koruyanlar, diş etini korumayı amaçlayanlar ve “Hepsi bir arada” olarak da tanımlanan; tartar oluşumunu azaltan, diş eti sağlığını iyileştiren ve diş çürüklerini engelleyerek “tam koruma” sağlayan ürünler, farklı diş macunu çeşitlerine örnek olarak gösterilebilir. Diş macunları söz konusu olduğu zaman mutlaka değinilmesi gereken, halk arasında en azından ismi ile oldukça popüler olan fakat hala pek çok kişinin hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmadığı florür ise, farklı markaların özellikle de korumaya yönelik diş macunu çeşitlerinde sık karşımıza çıkan bir maddedir.
Bu yazıda, merak edenleri ve kendileri ya da çocukları için doğru diş macununu arayanları bilgilendirmesi adına, florürlü diş macunları hakkında bilinmesi gereken bazı konulara değineceğim.
Florürlü Diş Macunları Hakkında
Florür içeren, temel amacı diş çürüklerini kontrol altına almak ve dişi korumak olan diş macunları, günümüzde diş macunu satış piyasasının %95’inden fazlasını oluşturmaktadır. Son otuz yıl içerisinde, diş çürüğü oluşumunun özellikle de gelişmiş ülkelerde büyük ölçüde azalmasının sebebinin de bu diş macunları olduğu genel olarak kabul görmektedir. 1945 yılından beri diş macunlarına florür eklemenin etkileri araştırılmaktadır ve bu araştırmaların sonucu olarak florürlü diş macunlarının bileşimine birçok madde eklenmiştir. Florür bileşikleri ve onların kombinasyonları arasında; sodyum florür, kalay florür, sodyum monoflorofosfat ve amin florür sayılabilir.
Diş Macunlarında Bulunan Florür Miktarı
Florürlü diş macunlarının içinde bulunan florür miktarı, mutlaka belirtilmesi gereken bir bilgidir ve genellikle diş macunu tüplerinin üzerindeki “Aktif maddeler” veya “İçindekiler” başlıkları altında yer alır. Önceleri, florür içeriği ağırlığın ağırlığa oranı(%w/w) veya ağırlığın hacme oranı(%w/v) olarak verilirken, artık insanlara diş macunu içerisinde bulunan florür miktarını bildirmenin en iyi yolunun milyonda parça miktarı, yani ppm(Parts Per Million) F olduğu kabul edilmektedir. AB direktifi 76/78/EEC’ye göre, diş macunları kozmetik ürünler kategorisinde yer alır. Kozmetik ürünler hakkındaki AB direktiflerine göre de 1500 ppm F’i aşan değerlere sahip kozmetik ürünlerin satışı yasaklanmıştır. Dolayısıyla günümüzde satılan çoğu diş macunu 1000 – 1500 ppm florür ihtiva etmektedir.
Yüksek oranda florüre sahip diş macunları, çürükleri engellemekte daha etkilidirler. Önerilen maksimum miktar olan 1500 ppm’den daha çok florür içeren(örnek olarak 2800 ppm) diş macunları da bulunmaktadır, ancak bu miktarlara sahip ürünler sadece diş hekiminizin önerisiyle kullanılmalıdır.
Florürlü Diş Macunları Çocuklar İçin Uygun Mudur?
İki yaşından küçük çocuklar, fırçalama esnasında diş macununun çoğunu yutabileceğinden, onların dişlerini fırçalarken florür içeren diş macunlarının kullanılması konusunda haklı endişeler bulunmaktadır. Özellikle 1000 – 1500 ppm aralığına düşen florür miktarları, süt dişleri için fazla olacağından, bu miktarlarda florür içeren diş macunları küçük çocuklar için tavsiye edilmez. Süt dişlerinin minesinde meydana gelen fazla flor birikiminin ortaya çıkardığı endişelere cevap olarak, bazı üreticiler 600 ppm’den az florür içeren, “çocuklar için” veya “pediyatrik” olarak da tanımlanan diş macunlarını piyasaya sürmektedir. Bu diş macunlarının diş çürüklerini ne ölçüde engellediği ise henüz kesinleşmemiştir. Bir dizi sistematik inceleme sonucunda, 250 ppm gibi az miktarlarda florür içeren diş macunlarının, kalıcı dişlerdeki çürükler üzerinde standart olarak kabul edilen 1000 ila 1500 ppm florür içeren diş macunlarına göre daha az etkili olduğu görülmüş olsa da, bu miktarın en azından süt dişleri için yeterli olduğunu biliyoruz. Ben, genellikle florürlü diş macunlarının 2 yaşından itibaren kullanımını tavsiye ediyorum. Bu yaşlardaki küçüklerin dişlerini fırçalarken, ufak bir mercimek tanesi kadar diş macunu kullanmak yeterli olacaktır. Florürlü diş macunları ile ilgili kaygılardan söz açılmışken, toksik içerikten dolayı oluşan kaygıların büyük bir çoğunluğunun, Amerika’da ve İskandinav ülkelerinde içme sularının florlanmasından kaynaklandığını da unutmamak gerekir.
Diş macunundaki florür bugün için diş çürüğü ile mücadele edebilmemiz için en önemli kaynağımızdır. Florür, diş macunu çeşitleri, kendiniz ya da çocuğunuz için en uygun ürünler ya da ağız sağlığı ile ilgili herhangi bir konuda daha detaylı bilgi almak için, diş hekiminize danışabilirsiniz.
*Belirtmekte fayda var ki; reklamlarda sık karşımıza çıkan, geliştirilmiş yeni formüller ile üretildiği ve klinik onaylı olduğu söylenen diş macunlarının gerçekten de iddia ettikleri kadar etkili olduklarını diş hekiminizden alacağınız bilgiler ile teyit etmeniz oldukça önemlidir.
Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir:
Emre uslu
/ 20 Şub 2018Anlaşılır ve açıklayıcı olmuş teşekkürler
Ali ak
/ 27 Mar 2018Sen ne biçim diş hekimisin hiç mi duymadın florür zararlı diye kaç para alıyosun bunları yazmak için
Onur Öztürk
/ 06 Nis 2018Ali bey siz diş hekimi misiniz peki? Florürlü diş macunlarının zararları ile ilgili bize “bilimsel kaynak” gösterir misiniz? Sizin bilgi aldığınız kaynakların doğruluğu konusunda ne kadar bilgi sahibisiniz? Bilimsel kaynaklar ve referans aldığımız kuruluşlar ile medya, magazin kaynaklarını karıştırmamanızı öneririm, kendi sağlığınız için.
https://www.ada.org/en/press-room/news-releases/2014-archive/march/ada-responds-to-article-questioning-safety-of-fluoride
http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/nutfluoride.pdf
Dişhekimi Onur Öztürk
Rabia Ekizoğlu
/ 16 Ara 2020Florür dediğimiz şey çürük yapmayı önler biliyor olduğunuzdan şüphe duyuyorum.Zararlı olduğuna dair net bir bilimsel açıklama olsaydı zaten yasaklanırdı madem öyle satın almayınız. ALİ BEY
Miriban
/ 13 Haz 2018Gece gece yine florürden canım sıkılmıştı.. Okudum yazdıklarınız iyi geldi.. Teşekkürler.
Onur Öztürk
/ 14 Haz 2018🙂
Oya
/ 15 Eyl 2018Peki muadili var mıdır? Xylitol mesela?
Onur Öztürk
/ 27 Eyl 2018Xylitol diş çürüğünü engelleyici hatta geri çevirici özelliğe sahiptir ama florürün tam olarak muadili değildir. Daha çok nanohidroksiapatit içeren diş macunlarının ileride florürün yerini alacağını tahmin ediyoruz ama şu an bunu söylemek için erken.
Begüm
/ 20 Kas 2018Merhaba, kızımın (3) ön dişi, sanırım antibiyotik kullanımına bağlı olarak, karardı (!) dişçiye de götüreceğim ama içten içe çürüdüğünden korkuyorum. bir şeklide xylitol uygulayarak çürümeyi durdurabilir miyim sizce? Diş fırçalama sonrası bir pamuk yardımıyla, belki dişi sararak, ya da elimle tutup sabitleyerek bir kaç dakikalık kompres falan yapsam işe yarar mı?
Onur Öztürk
/ 26 Kas 2018Begüm hanım merhaba, ilaç (antibiyotik) kullanımına bağlı olan dişlerdeki kararmalar (renklenmeler) maalesef dış müdehaleler ile düzelmezler. Florür veya xylitol gibi etken maddeler uzun dönemde çürük için koruyucu diş minesi veya tükürük üzerine olan etki mekanizmaları ile zaman içinde etki ederler, doğrudan pamuk ile baskı yaparak etki etmezler. Tavsiyem gecikmeden bir “çocuk dişhekimine” giderek kızınızı muayene ettirmeniz olur.
Didem
/ 13 Oca 2020Merhaba;
Florür kullanımının zamanla beyinde birikimi ile ilgili yazı okumuştum. Annem ve annemin tarafında ki büyüklerde beyinle alakalı hastalıklar(Alzheimer,beyin kanaması,beyinde küçülme vs..) vardı. Bu yüzden Florür kullanımı konusunda korkularım var.. Florürsüz macunlarda ilerde dişlerimle ilgili sıkıntı yaşarmıyım. yaşındayım bu arada..
Diş hekimi Onur Öztürk
/ 15 Oca 2020Didem merhaba, diş macunundaki florür diş minelerini korur, okudukların maalesef bilimsel olarak ispatı olan yazılar değildir, diş doktorun aksini önermedikçe dişlerinin uzun dönemdeki sağlığı için florürlü diş macunu kullanmanı öneririm.
Mehtap
/ 07 Nis 2020Merhaba hocam, 22 yaşında kardeşim var, küçükken çok antibiyotik kullanmıştı idrar yolları iltihabı için ve daha o zamanlarda bile özellikle ön dişleri simsiyahtı, büyüyünce düzelir diye düşünüyorduk ama şimdi de dişleri hep çürüdü, neredeyse hepsinde ya kanal tedavisi ya da dolgu, kaplama gibi tedavi basamakları var, ki bu arada çekilen bir iki dişi de oldu, anlayacağınız yaş 22 ama çocuğun ağzında diş kalmadı. Var mı bir öneriniz ne yapabiliriz? Şimdiden çok teşekkürler 🙏
Diş hekimi Onur Öztürk
/ 29 Nis 2020Merhaba, kardeşinizin güvendiğiniz bir dişhekimine giderek tüm tedavileri ile ilgili bir planlama yaptırıp; kanal tedavileri, dolgular, porselen kuronlar vb tüm tedavileri düzgün bir şekilde yaptırıp arkasından kardeşinizin hem ağız bakımını düzgün bir şekilde nasıl idame ettireceği, hem de diyetinde dikkat edecekleri ve arkasından da düzenli diş hekimi temizliği/ kontrolünü aksatmaması gerekir.
Ahmet
/ 04 May 2020İyi gunler onur bey ben dişlerimi günde 2 kez fırcalıyom gene dişlerim çürüyor bana yardımcı olurmusunuz
Diş hekimi Onur Öztürk
/ 24 May 2020Ahmet merhaba,doğru fırçalam tekniği ve süresi ömemlidir, ya da eski çürüklerin sorun çıkartıyor olabilir, önce onları hallettirip sonra doktorundan doğru bakım önerileri almanı tavsiye ederim, geçmiş olsun.
İbrahim
/ 13 Kas 2020Onur bey ben diş cektirdim ama hayla kanaması durmuyor ve cok avro yapıyor pamukla bastırıp duruyorum hayla devam ediiioyor bana yardımcı olabilrseniz
Diş hekimi Onur Öztürk
/ 15 Kas 2020İbrahim bey merhaba, tamponla bastırarak da kanamayı durduramıyorsanız işlem yaptırdığınız yere ya da en yakınınızdaki acil birimi olan bir sağlık kurumuna gitmenizi tavsiye ederim, geçmiş olsun.
Hasan Gürler
/ 06 Nis 2021Hocam beni yanınıza teknisyen olarak alırmısınız kırıkkaledeyim çağırın geleyim
Diş hekimi Onur Öztürk
/ 11 Nis 2021Hasan merhaba, laboratuar işletmiyorum maalesef, vakaya göre o işi en iyi yapacak seramist ile çalışıyorum.