Diş Fırçalama

03 Oca 2018

Evde yapılan bakımların daha iyi olması ve diş hekimliği hizmetlerinin iyileşmesiyle günümüzde daha çok insan bir ömür boyu dişlerini kullanmaktadır. Bazı hastalıklar ve durumlarda diş kayıpları olmasına rağmen çoğumuz yaşlandıkça dişlerimize daha fazla özen göstermeye başlıyoruz.

İyi bir ağız sağlığına kavuşmak için yapılması gereken en önemli şey dişlerinizin düzenli olarak fırçalanması ve diş ipi kullanılmasıdır.

Ağızda oluşan sıkıntıların çoğuna dişerin üzerinde oluşan, mikropların oluşturduğu yapışkan besin artıklarının ve diğer organik maddelerin tutunduğu bakteri plağı neden olur. Plak üzerinde tutunan bakteriler çürük oluşturacak asitleri üretirler. Plak aynı zamanda periodontal (diş eti) hastalıklara da neden olur. Bu hastalıklar, dişlerin etrafındaki destek dokularının ve kemiğin ciddi bir enfeksiyon sonrasında hasara uğraması veya yok olması anlamına gelir.

Bundan korunmak için yapılması gereken en iyi şey plağın organize olmadan ve problem yaratacak zaman bulamadan diş üzerinden uzaklaştırılmasıdır. Diş fırçalama, dişlerin üzerinden eğer iyi yapılabilirse diş etlerinin içinden de plağı temizler, diş ipi ise dişler arasındaki plağı temizler.

Diş Fırçalamayı Doğru Öğrenmek

Çoğumuz diş fırçalamayı çocukken öğreniriz ve hayatımız boyunca aynı tekniği kullanarak dişlerimizi fırçalarız. Ne yazık ki çoğumuz bu işlemi yanlış öğreniriz. Doğru öğrenen bir kısmımız ise zamanla daha baştan savma yapmaya başlar. Doğru fırçalama içgüdüsel yapılan bir şey değildir. Fırçanın kıllarının plağı çıkarırken diş etlerine zarar vermemesi önemlidir.

Diş fırçalamanın çeşitli yöntemleri vardır. Diş hekiminiz size en uygun yöntemi önerecektir. Çocuklar genelde fırça hareketlerini zor bulurlar. Diş hekiminiz çocuğunuza en iyi şekilde fırçalamayı anlatacaktır. Ebeveynler çocukları 9–10 yaşına kadar gelene kadar onlara bu konuda göz kulak olmalıdır.

Diş fırçalama ile ilgili bazı püf noktaları şu şekilde sıralanabilir:

-Günde en az 2 kere dişlerinizi fırçalayın. Yatağa gitmeden hemen önce dişlerin fırçalanmasını öneriyoruz. Uykuda tükürük salımı yavaşlar ve dişler bakterilerin oluşturduğu asitler karşısında korumasız kalırlar. Dişler, programınıza göre sabah kahvaltısından önce veya sonra olmak üzere bir kere daha fırçalanmalıdır. İdeal olan sabah kahvaltıdan önce fırçalamaktır böylece ağzımızda tüm gece biriken bakteri plağı ve artıklarını yemek öncesi ağzımızdan uzaklaştırmış oluruz ve yemek sonrası ağzımızda oluşan asiditeden dişlerimizi koruruz. Sabah kahvaltıyı atlayıp iş yerinde veya arabada bir şeyler atıştırıyorsanız sabah evden çıkmadan dişlerinizi fırçalayın. Böylece gece oluşmuş olan bakteri plağını temizlemiş olursunuz.

-Günde 3 defadan fazla fırçalamayın. Öğle yemeğinden sonra yapılan fırçalama iyi bir öğlen temizliği olacaktır. Tercihen fırçalamanızı öğlen yemeğinden hemen değil de 30-60 dakika sonra yapmaya özen gösterin. Fakat çok sık fırçalamanın da uzun dönemde diş eti çekilmelerine neden olabileceği unutulmamalıdır.

-Yumuşak fırçalama yapın. Çok sert bir şekilde fırçalama diş eti çekilmelerine neden olabilir. Plak dişe reçelin tahta kaşığa yapışması gibi yapışır. Sadece çalkalama hareketi ile plak diş üzerinden temizlenir ve yumuşak fırçalamayla temizleme işlemi tamamen bitirilir. Plak bir kere sertleşip diş taşı (tartar) oluşursa fırça bunu diş üzerinden temizleyemez.

-Diş fırçanızı bir kalem gibi tutmaya çalışın. Böylece hafif bir darbe sağlamış olursunuz.

-En az 2 dakika fırçalayın. Eğer ihtiyacınız varsa bir kronometre kurun ve asla fırçalama zamanından tasarruf etmeye kalkmayın. İki dakika bütün dişlerin yeterli bir şekilde temizlenmesi için gerekli olan en kısa zaman dilimidir. Daha uzun fırçalama daha iyidir. Çoğu insan dişlerini radyodaki bir şarkının uzunluğuna göre yapmaktadır. Bu yöntem diş fırçalarken iyi bir anımsatıcı olmaktadır.

-Diş fırçalama süresini günümüzde standartize etmek için cep telefonu uygulamaları vardır. Bunları indirerek daha keyifli bir fırçalama süresi geçirebilir ve takibini kolaylaştırabilirsiniz.

Bunların yanı sıra bizim de genelde hastalarımıza diş fırçalamalarını standartize etmek için önerdiğimiz “elektrikli diş fırçası” kullanımı tercih edilebilir. Bu tip ürünler süre hakkında sizi uyarmak ile kalmayıp modern olanları bir uygulama aracılığı ile eksik kalan zamanlar konusunda da size düzenli olarak uyarı göndermektedirler. Bunların tamamı diş fırçalama işleminin standardizasyonu açısından önem kazanmaktadır.

-Hep aynı şekilde dişlerinizi fırçalayın. Ayrıca her gün dişlerinizi aynı sıra ile fırçalayın. Bu şekilde yapılan fırçalamanın her bölgenin atlanmadan temizlenmesinde yardımcı olduğunu söylemektedir. Eğer bunu hep bu şekilde yaparsanız zamanla alışkanlık haline gelecektir. Örnek olarak üst dişlerinizin dış yüzlerini soldan sağa doğru fırçalayın. Sonra dişlerin çiğneme yüzlerini, daha sonra da dil tarafındaki yüzlerini fırçalayın. Aynı sırayla alt dişlerinizi de fırçalayabilirsiniz.

-Daima yumuşak veya ekstra yumuşak kıllı fırça kullanın. Fırçanın kılları sertleştikçe diş etine zarar verme şansı artmaktadır.

-Düzenli olarak fırçanızı değiştirin. Fırçanın kılları yamulmaya başladıklarında fırça temizleme kabiliyetini kaybeder. Her iki – üç ayda bir veya kıllar yamulmaya başladığında -hangisi önce olursa- fırçanızı değiştiriniz. Eğer üç aydan önce fırçanın kılları yamulmaya başlıyorsa fırçalarken çok kuvvet uyguluyorsunuz demektir. Fırçalarken biraz daha az kuvvet uygulayın.

-Diş fırçasından çok, fırçalayan önemlidir. Başka bir deyişle çok kaliteli bir diş fırçasından ziyade sizin diş fırçalama tekniğiniz ve gayretli diş fırçalamanız önemlidir. Onaylı herhangi bir diş fırçası iyi bir araçtır ama asıl önemli olan, sizin onu nasıl kullandığınızdır.

-Elektrikli diş fırçaları iyidir. Eskiden elektrikli diş fırçaları manuel fırçalara iyi bir alternatif olduğu düşünülürdü. Genellikle manuel fırçalamayı yapamayan fiziksel engellilerde çok faydalı olduğu bilindiği için buna yönelik tavsiyelerde bulunulurdu. Günümüzde ise elektrikli diş fırçalarının hareket mekanizmalarının elle yapabileceğimizden çok daha iyisine ulaşma potansiyellerinin olması, bu modelleri özellikle diş fırçalama prosedürünün standartize etmeleri bakımından diş hekimlerinin gözdesi haline getirmiştir. Manuel fırçalarda olduğu gibi yumuşak kıllı olanları tercih edin, en az iki dakika fırçalayın ve diş etlerinizi zedelememek için çok bastırmayın.

-Sizin için doğru diş macununu seçin. Piyasadaki çok sayıdaki diş macunları arasından seçim yapmak zor olabilir. Şunu unutmayın ki sizin için en iyi diş macunu başkası için iyi bir macun olmayabilir. Diş macunları dişleri sadece temizlemezler. Değişik türler içeriklerine göre, çürükten koruma, plak kontrolü, tartar kontrolü, beyazlatma, diş eti koruması veya hassasiyet giderici gibi işlevlere sahiptir.

Günümüzde çoğu diş macunu, çürükten koruyan, çürüğü durduran, çürük oluşumunu tersine çevirdiği kanıtlanmış olan flor içermektedir. Tartar korumalı olanlar çok çabuk diş taşı yapanlar tarafından tercih edilir. Dişlerinde lekelenmeler olanlar da beyazlatma faktörlü macunları tercih edebilir. Diş beyazlatıcı diş macunları yalnızca çay, kahve ve sigara lekeleri gibi yüzeysel lekeleri çıkartır. Dişlerinizi daha derinlemesine beyazlatmak için diş hekiminize başvurun.

Yaşlandıkça ihtiyaçlarınızda değişimler olur. Eğer diş hekiminiz size daha önce hiç kullanmadığınız bir macunu önerirse şaşırmayın. Kimi insanlar bazı diş macunlarının içeriklerinin dişlerini, dudak ve yanaklarını tahriş ettiklerinden şikâyet ederler. Eğer dişleriniz fırçalamadan sonra hassaslaşıyorsa veya ağzınız tahriş oluyorsa diş macununuzu değiştirmeyi deneyin. Hala sorunlar devam ediyorsa diş hekiminize başvurun.

Dişler Nasıl Fırçalanmalı (Diş Fırçalama Tekniği Üzerine)

-Diş fırçasını yatay olarak yarısı diş etlerine, diğer yarısı da dişler üzerine gelecek şekilde tutun.

-Fırçayı 45 derecelik bir açı ile tutun. Fırçanın kılları diş etinin altını işaret eder pozisyonda olmalı.

-Diş fırçasını çok kısa yatay hareketler ve küçük dairesel hareketler yaparak ileri geri hareket ettirin. Bu hareketle fırçanın kıllarının diş etinin altına kibarca girmesi sağlanmış olur. Bu hareketleri 20 kere tekrarlayın. Böylece plağın temizlenmesi için yeterli zaman harcanmış olur.

Not: Bu hareket çok kibarca yapılmalıdır. Sağlıklı diş etinde bu hareketle bir ağrı olmamalıdır. Çok sert ve hoyratça yapılan fırçalamalar, diş etlerinde hasara neden olur.

-Diş fırçasının kıllarını diş etinden dişin kesici yüzlerine doğru hareket edecek şekilde dairesel hareketler yaparak fırçalayın.

-Her diş için bunu tekrarlayın ki diş eti seviyesinden başlayarak bütün diş yüzeyleri temizlenmiş olsun.

-Ön dişlerin arka yüzlerini temizlerken fırçayı dik olarak tutun ve ileri geri hareketler ile fırçalamayı yapın. Son olarak dairesel bir hareketle fırçalamayı bitirin.

-Dişlerin kesici veya çiğneyici yüzlerinin temizlenmesi için, fırçanın kıllarını çiğneyici yüzlere dik gelecek şekilde tutun.

-Kibarca ileri geri veya küçük dairesel hareketler ile tek tek veya bölüm bölüm dişleri temizleyin.

-Ağızdaki besin artıklarını ve temizlenen plağı ağız dışına atmak için su ile çalkalayın.

-Dilinizi fırçalayarak ağzınızdan daha fazla bakteri uzaklaştırabilirsiniz. Diş fırçanızı kibarca arkadan öne doğru sürterek dilinizi temizleyin. Fırçayı çok geriye itmeyin; yoksa öğürme refleksi gelişebilir. Daha sonra fırçanızı tekrar suyla çalkalayın.

Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir: